Zasłużyli się w 750 - letniej historii Targowej Górki
Rozpoczynamy dziś publikacje cyklu krótkich wizerunków niektórych osób, które wpłynęły w przeszłości na dzieje Targowej Górki tworząc jej historie. Informacje pochodzą z "Wrzesińskiego Słownika Biograficznego" wydawnictwa "Kropka" pod redakcją Waldemara Śliwczyńskiego wydanego w 2002 roku.
Paweł Tokłowicz
ANDRZEJ z Dzierżnicy (zm. po 1426), wicewojewoda pyzderski, właściciel Dzierżnicy w parafii Targowa Górka. Występuje w dokumentach w latach 1410 - 1427. Był w latach 1419 - 1421 wicechorążym w Pyzdrach, a w 1427 wicewojewodą tamże. Prawdopodobnie spokrewniony z Bodzętą z Dzierżnicy, występującym w latach 1410 - 1444, wicechorążym w Pyzdrach w latach 1424 - 1425. Zapewne różny od Andrzeja z Dzierżnicy występującego w 1450.
Leszek Nowacki
BARTŁOMIEJ, syn Jana z Mileszynej Górki (zm. Po 1455), mieszczanin Targowej Górki, zwanej niegdyś Mileszyną Górką. Zapewne syn Jana, wójta wspomnianego w 1434. Notariusz w 1445, pisarz biskupów poznańskich w latach 1451 - 1456. Student krakowski, immatrykulowany w 1447.
(jmpł)
JAN z Noskowa, dziedzic Targowej Górki. Zmarł przed 1519, bowiem w 1518 występuje wdowa Katarzyna, mająca prawa własności do części (działu) miasta, Wielkiej Wsi, Małej Wsi, folwarku Lapuna, które przekazała Mikołajowi Spławskiemu, synowi Jana, sędziego poznańskiego (1517 - 1539). Działy w Targowej Górce i wspomnianych wsiach w 1518 miała także Anna Górecka, wdowa po Marcinie Trąmpczyńskim, która oddała je synowi Janowi Góreckiemu. Od tego czasu - przynajmniej do 1593 - części Jana zostawały w rękach rodziny Spławskich; w 1579 do Mikołaja, syna Jana, intromitowanego do miasta Targowa Górka, Wielkiej i Małej Wsi, Orzechowa, Murzynowa Leśnego, Żernik, Dominowa, z których zrezygnował jego brat Jan. W 1593 Jan Spławski, wojewoda inowrocławski, żonaty z Anną z Witkowa koło Gniezna, miał działy w tym mieście.
(jmpł)
KRAŚNICKI Karol (1804 - 1870), właściciel Mystek, społecznik. Urodzony w Siemkowicach w woj. Kaliskim jako syn Antoniego i Marianny z domu Głębockiej. Kształcił się w szkole Pijarów w Wieluniu, potem w Krakowie. W 1821 wstąpił do wojska. Podchorążym został w 1824, podporucznikiem w 1830. Studiował w Szkole Podchorążych, gdzie zetknął się z Piotrem Wysockim, wraz z nim był organizatorem nocy 29.11.1830. Walczył w powstaniu jako oficer inżynierii. Po upadku powstania udał się na emigrację do Hiszpanii, gdzie trzy lata uczył się w Centralnej Szkole Sztuk i Rzemiosł. Po uzyskaniu dyplomu inżyniera "cywilnego" pracował w górnictwie w Hiszpanii, był pełnomocnikiem kompanii angielskiej przy budowie oświetlenia gazowego w Kadyksie, Barcelonie, Madrycie. Po przeniesieniu się do Francji pracował przy budowie kolei z Tours do Nantes. Ożenił się w 1844 i osiadł w domu pod Paryżem. W 1853, za pozwoleniem rządu pruskiego, osiadł w Poznaniu, a następnie kupił majątek Mystki. Działał bardzo intensywnie na niwie gospodarczej; przez kilkanaście lat był prezesem Towarzystwa Rolniczego na powiaty: wrzesiński, średzki, gnieźnieński, był dyrektorem honorowym Towarzystwa Przemysłowców w Poznaniu, założycielem Towarzystwa Urzędników Gospodarczych, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zmarł 11.09.1870, został pochowany na cmentarzu w Targowej Górce.
Sławomir Szuba
KOSIŃSKI Władysław (1814 - 1887), działacz polityczny, powstaniec, dziennikarz. Syn Antoniego i Adelaydy z domu Keyserling. Urodzony 21.01.1814 w Targowej Górce w rodzinie szlacheckiej. Kształcił się początkowo w rodzinnym domu, w którym wychowanie patriotyczne było dominujące - jego ojciec był m. in. współtwórcą Legionów we Włoszech. Następnie kształcił się w Gdański i Królewcu. Studiował historię i ekonomię na uniwersytecie berlińskim. Po zakończeniu edukacji służył w wojsku pruskim. Następnie powrócił do Targowej Górki. W latach 40. uczestniczył w życiu politycznym Poznania. Stał na czele Komitetu, którego celem było jak najszybsze wywołanie powstania. Jednocześnie współpracował z E. Dembowskim i A. i J. Woykowskimi, wraz z którymi głosił hasła szerokiej demokracji. Swoje poglądy społeczne przedstawił w prasie, m. in. w "Tygodniku Literackim". W 1844 wszedł w skład Centralizacji Poznańskiej. Współtworzył w niej radykalniejszą frakcję. Za udział w przygotowaniu powstania został aresztowany i skazany na śmierć. Wkrótce kara została zamieniona na dożywocie. W wyniku wydarzeń berlińskich 1848 został zwolniony z więzienia. Powrócił do Poznania, gdzie wszedł w skład Komitetu Narodowego. Jako szef sztabu we Wrześni zorganizował oddział powstańczy. Walczył w bitwie miłosławskiej, podczas której został ranny. Po zaleczeniu ran pracował w szeregach Ligi Polskiej. Na początku lat 50. uaktywnił się jako publicysta. W pracach pt. "Sprawa polska w roku 1848" oraz "Naturalna polityka Polski" ustosunkował się do przyczyn klęski 1848. Współpracował przede wszystkim z pismem "Krzyż a Miecz". W 1863 uczestniczył w pracach Komitetu Łączyńskiego oraz Komitecie J. Działyńskiego, w której kierował sekcją wojskową. Został wysłany do Wrześni. Pomagał w tworzeniu oddziałów powstańczych, zarządzał dystrybucją broni, organizował wywiad. Po aresztowaniu sąd w Berlinie skazał go na dwa lata więzienia, ale z powodu złego stanu zdrowia kary nie odbył. Od tego momentu swoją aktywność kierował w stronę prac organicznych. Zaangażował się w pracę Centralnego Towarzystwa Gospodarczego oraz w Towarzystwie Oświaty Ludowej. W 1869 współtworzył Komisje Tymczasową, która następnie przekształciła się w Komitet Teatralny, którego podstawowym zamierzeniem było wybudowanie teatru w Poznaniu. Zawodowo pracował jako redaktor "Dziennika Poznańskiego" (1866 - 1873). W połowie lat 60. rzadko odwiedzał Targową Górkę. Ostatecznie, w 1870 sprzedał swój rodzinny majątek Bronisławowi Żychlińskiemu. Umarł w Radzyminie 4.06.1887.
Romuald Frąckowiak
